Co wynika z porównywania rat malejących i stałych?

To przecież czysta akademicka sztuka dla sztuki, ponieważ nie ma to w praktyce znaczenia, czy pożyczę 1200 i po roku oddam odsetki w wysokości 78 zł, czy też 79,42 zł. Nie ma co kruszyć kopii z powodu 1,42 zł, prawda? Wprawdzie każdy księgowy, któremu musi się zgadzać na zero powiedziałby, że nie raz ślęczał nad bilansem, szukając przysłowiowej złotówki – ale nie tylko o to tu chodzi. Różnica w spłacie to rzeczywiście tylko 1,42 zł. Te 1,42 zł to aż 1,82% więcej. Dlaczego aż? Bo w przypadku, gdy w grę wchodzić będzie czas dłuższy niż rok, efekty będą zaskakujące. Przy takiej różnicy procentowej spłacony kapitał w okresie 23 lat wzrósłby aż o połowę. Mówiąc innymi słowy, gdybyś Ty Drogi Czytelniku wziął kredyt na 23 i ja wziąłbym też kredyt na 23 lata – to przy takiej samej kwocie kredytu, jeżeli mój kosztowałby o 1,83% więcej – miałbym do spłacenia 50% odsetek więcej niż TY!!! Gdyby kredyt trwał 39 lat – to ja zapłaciłbym aż 100% więcej odsetek niż TY!!! Wprawdzie kredyty na 39 lat się nie zdarzają, ale takie na 23 – bywają z całą pewnością. Czyli różnica o 1,83% oznacza, że jeżeli Ty zapłaciłbyś 50 000 zł odsetek – ja musiałbym zapłacić 75 000 zł odsetek.

W przypadku kredytu samochodowego na 30 000 zł płatnego przez 5 lat różnica między ratami stałymi a malejącymi staje się już bardziej widoczna. W poniższej tabelce można to łatwo wyczytać. Ten sam bank i ten sam kredyt w zależności od oprocentowania będzie już droższy. Będzie kosztować 304 zł więcej przy stopie procentowej 7% lub 1043 w przypadku 13% stopy. Nadal można powiedzieć, że nie jest to może majątek, jeżeli zapłaci się w sumie 1000 zł odsetek więcej. Ale już przy takim kredycie daje się zauważyć różnica w oprocentowaniu.

Im wyższa jest stopa procentowa – tym większa jest różnica w odsetkach pomiędzy ratami stałymi i malejącymi (tabela 1).

Różnica pomiędzy ratami stałymi a malejącymi staje się szczególnie istotna w przypadku kredytów hipotecznych. Są to z reguły kredyty długie, na 25–30 lat. Przy tak długim okresie kwoty końcowe stają się szczególnie duże. Różnica to kilkaset tysięcy złotych. (tabela 2).

Wnioski nasuwają się same. Przyjęcie raty malejącej daje określone korzyści finansowe. W przypadku stóp procentowych na poziomie od 14% do 7% rata malejąca powoduje o wiele mniejsze odsetki. W porównaniu z ratą stałą są one od 1/3 do 1/4 mniejsze. Warto zwrócić uwagę, że zależności pomiędzy rosnącą stopą kredytową a wielkością spłaconych odsetek są takie, że wzrost oprocentowania o połowę powoduje 100% wzrost spłaconych odsetek. Przy 7% raty stałe powodują spłatę odsetek o ponad 100 000 więcej niż przy malejących. Ale już 10% stopa powoduje, że spłaca się dwukrotnie więcej w porównaniu do 7%. Z kolei podwojenie stopy procentowej z 7% na 14% powoduje spłatę prawie 4-krotnie większą.

Umiejętność wyliczenia i porównania obydwu rodzajów rat staje się szczególnie istotna przy podejmowaniu decyzji o długotrwałych i wieloletnich skutkach. Zwłaszcza dokładna analiza harmonogramu spłat kredytu hipotecznego jest konieczna przed podjęciem decyzji. Tej umiejętności możesz się nauczyć Drogi Czytelniku na kursach RZF, na które Cię serdecznie zapraszamy. Pierwsze egzaminy sprawdzające wiedzę i umiejętności planowane są jesienią. Wiedza dotycząca umiejętności obliczania zagadnień związanych z ratami będzie również ich częścią.